Ενώ το καλοκαίρι θεωρείτε συνώνυμο της ανεμελιάς, της χαλάρωσης και των διακοπών, ωστόσο υπάρχει μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων οι οποίοι δυσκολεύονται συναισθηματικά καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι.
Η εποχική συναισθηματική διαταραχή (Seasonal Affective Disorder – SAD) δεν συνιστά στην ουσία ξεχωριστή συναισθηματική διαταραχή αλλά πρόκειται για καταθλιπτική διαταραχή με εποχική εμφάνιση (DSM-IV) και συμβαίνει με την έναρξη μια εποχής, συνήθως του χειμώνα. Αλλά σε κάποιες άλλες περιστάσεις, η εποχική κατάθλιψη εμφανίζεται το καλοκαίρι.
Μερικές από τις αιτίες που προκαλούν εποχική καλοκαιρινή κατάθλιψη είναι: βιολογικές μεταβολές που προκαλούν την εποχική κατάθλιψη, έλλειψη ελέγχου του καθημερινού μας προγράμματος λόγω διακοπών, έλλειψη αυτοπεποίθησης όσον αφορά στην εικόνα του σώματός μας, οικονομικές δυσκολίες – απουσία διακοπών, η ζέστη.
Αντίθετα με την ‘χειμερινή’ κατάθλιψη στην οποία το άτομο έχει μειωμένη ενέργεια, αισθήματα θλίψης και κόπωση τα άτομα με ‘καλοκαιρινή κατάθλιψη’ εμφανίζουν αντίθετα συμπτώματα, όπως ευερεθιστότητα, άγχος, ανησυχία, δυσκολίες στον ύπνο και απώλεια όρεξης/βάρους.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλές φορές το καλοκαίρι συνδέεται και με υψηλές, μη ρεαλιστικές προσδοκίες του ατόμου το οποίο αναμένει σε λίγες μόνο ημέρες των διακοπών να καταφέρει να χαλαρώσει και να αποφορτιστεί από τις δυσκολίες μιας ολόκληρης χρονιάς, γεγονός που δρα από μόνο του ως πιεστικός παράγοντας. Οι υψηλές αυτές προσδοκίες για το καλοκαίρι, δημιουργούν και έντονα αισθήματα ματαίωσης και ανεπάρκειας, αν δεν υλοποιηθούν. Επιπλέον, οι εικόνες που προβάλλονται στα social media δημιουργούν μια ψευδαίσθηση για το πώς πρέπει να είναι το καλοκαίρι ενός ατόμου για να μπορέσει να περάσει όμορφα. Για πολλούς ανθρώπους, και ειδικά στις δύσκολες ημέρες που διανύουμε, το καλοκαίρι φέρνει απογοήτευση και θλίψη επειδή έχουν οικονομικές δυσκολίες και δεν μπορούν να πάνε διακοπές ή να κάνουν όλα όσα θα ήθελαν. Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι το καλοκαίρι συνδέεται στο μυαλό των περισσότερων με διακοπές, ανεμελιά και καλές παρέες. Υπάρχουν όμως αρκετοί άνθρωποι που δεν έχουν φιλικές ή ερωτικές σχέσεις και διανύουν μια περίοδο μοναξιάς, με αποτέλεσμα να αισθάνονται μεγαλύτερη θλίψη κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Ορισμένες προτάσεις για να βελτιωθεί η διάθεσή σας είναι η άσκηση (αν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή για έντονη γυμναστική, πηγαίνετε για κολύμπι ή βρείτε έναν καλά κλιματιζόμενο χώρο για να ασκηθείτε). Προσπαθήστε να ακολουθήστε ένα καθορισμένο πρόγραμμα. Το καλοκαίρι μπορεί να μην έχετε ξαφνικά να κάνετε τίποτα στο σπίτι και όλη την υπόλοιπη μέρα σας. Οπότε θέστε μια απλή ρουτίνα όπως και αν έχουν τα πράγματα γι’ αυτές τις διαφορετικές μέρες και προσπαθήστε να μην διαταράσσετε το πρόγραμμα του ύπνου σας, μένοντας ξύπνιος/α μέχρι τις πρωινές ώρες. Μην σκέφτεστε συνεχώς το πόσο καλά υποτίθεται ότι περνούν οι άλλοι, ενώ εσείς όχι. Βρείτε πράγματα για να κάνετε που να σας κρατούν χαρούμενους/ες και όχι ό,τι είναι στη μόδα ή ό,τι ‘πρέπει να γίνει’. Τέλος, κάνετε μια προσπάθεια να ανακαλύψετε τους λόγους. Υπάρχει συνήθως κάποιος παράγοντας που πυροδοτεί αυτή σας την κατάθλιψη (πχ. μπορεί να αισθάνεστε άβολα που πρέπει να αντιμετωπίζετε όλους εκείνους τους «χαρούμενους» ανθρώπους το καλοκαίρι, να θυμάστε ένα όμορφο καλοκαίρι με παλιούς φίλους ή έναν επώδυνο χωρισμό. Μπορεί δηλαδή άθελά σας να συσχετίζετε το καλοκαίρι με κάποια περιστατικά.
Να θυμάστε, η κατάθλιψη είναι αυτή που δημιουργεί τις αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό, τον κόσμο, το μέλλον και τους ανθρώπους γύρω σας. Μη δέχεστε τις αρνητικές σκέψεις ως αληθινές!
Αν το αίσθημα της θλίψης ή της απώλειας της ευχαρίστησης εμμένει τότε ίσως είναι σημαντικό να σκεφτείτε την αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας. Η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να προλάβει την κατάθλιψη ώστε να μη γίνει σοβαρή η χρόνια.
Γράφτηκε από την ψυχολόγο Δήμητρα Γεωργογιάννη | 13/08/2020
